Τα θετικά νέα για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά του κορονοϊού αναθέρμανε ήδη τις «αγορές» και έδωσε έναυσμα στα χρηματιστήρια διεθνώς, εν μέσω καταθλιπτικών νέων για την εξέλιξη της πανδημίας (ειδικά στη Θεσσαλονίκη). Αλλά η υγειονομική αισιοδοξία δεν επιφέρει, αυτόματα, και οικονομική ευμάρεια…
Η, κατ’ αρχάς, καλή είδηση για το εμβόλιο πυροδότησε από την πρώτη στιγμή μια αλληλουχία γεγονότων που στον πυρήνα τους έχουν τις παλαιές οικονομικές υποχρεώσεις και τα νέα χρέη. Με πρώτα στην σειρά τα… ανοδικά επιτόκια. Αποτελεί μια πρόγευση για τα δόντια που ετοιμάζονται να δείξουν οι δανειστές…
Γιατί, υγειονομική «κανονικότητα» δεν σημαίνει ευθύγραμμη-θετική πορεία για όλα τα οικονομικά μεγέθη:
Advertisements
α/ το εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) θα χρειαστεί ίσως και δύο χρόνια να επανέλθει τα επίπεδα του 2009,
β/ η απασχόληση ίσως κάνει 3 χρόνια να σταθεροποιηθεί,
γ/ μέσα στην κρίση επιβαρύνθηκαν όλα τα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας (όπως έλλειμμα, ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών, χρέος κ.α.), τα οποία θα πρέπει να διορθωθούν
δ/ η λειτουργία της οικονομίας σημαίνει επαναφορά των υποχρεώσεων σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες, πιστωτές κ.λπ. και ε/ θα επανέλθει η εποπτεία των δανειστών και θα επιβάλουν την δική τους ατζέντα.
Τα δεδομένα αυτά αποτελούν αναπόσπαστα οικονομικά στοιχεία της «κανονικότητας» και επιφέρουν τις ακόλουθες συνέπιες στους πολίτες:
- Οι απολύσεις εργαζομένων θα επανέλθουν με την έξοδο από την καραντίνα. Οι αναστολές συμβάσεων και το πρόγραμμα ΣΥΝ-Εργασία θα σταματήσουν και οι επιχειρήσεις θα κληθούν να καταβάλουν μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές. Και ενόσω δεν θα έχει αποκατασταθεί πλήρως η κατανάλωση μετά το πολύμηνο «κλείδωμα», είναι αναμενόμενο ένα μέρος της κρίσης να το πληρώσουν οι μισθωτοί. Εξάλλου, η ΓΣΕΕ ζητεί «πάγωμα» των απολύσεων και ακύρωση όσων έγιναν δέκα ημέρες πριν την νέα καραντίνα.
- Όσο βελτιώνεται το κλίμα στην αγορά θα γίνονται προσλήψεις, αλλά η νέα τάση είναι η «ανακύκλωση» των μισθωτών με νεότερους εργαζομένους και με μικρότερους μισθούς, ενώ ήδη μέσα στην οικονομική κρίση φάνηκε η προτίμηση προς την μερική απασχόληση και την διαλείπουσα εργασία (πάνω από 700.000 μισθωτοί αμείβοντα με λιγότερα από 400 ευρώ το μήνα μεικτά).
- Η κυβέρνηση θα προωθήσει, μετά από ένα προσωρινό «πάγωμα» του εργασιακού νομοσχεδίου Βρούτση λόγω καραντίνας, τις απλήρωτες υπερωρίες. Έτσι ο μισθωτός θα εργάζεται πέραν του 8ωρου για επιπλέον δύο ώρες την ημέρα και δεν θα λαμβάνει ούτε προσαύξηση (συν 25% έως 75%), αλλά ούτε και την αμοιβή του ωρομισθίου για αυτές τις ώρες. (Ο επιπλέον χρόνος απασχόλησης θα επιστρέφεται σε «νεκρές» παραγωγικά περιόδους).
- Η Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα (ΕΚΤ) θα σταματήσει, σταδιακά, να παρεμβαίνει αγοράζοντας κρατικά ομόλογα, οπότε το κόστος δανεισμού θα ανέβει (επιτόκιο δεκαετούς ομολόγου κάτω της μονάδας μέσα στην καραντίνα). Σε περίπτωση που το επιτόκιο δανεισμού ανέβει πάνω από το 2% δεν συμφέρει ο δανεισμός από τις αγορές, ενόσω ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός (ESM) έχει έτοιμο πακέτο χρηματοδότησης της Ελλάδας ύψους 2% του ΑΕΠ (πάνω από 3,6 δις ευρώ) και με επιτόκιο κάτω της μονάδας. Μόνο που η εμπλοκή του ESM συνεπάγεται… μέτρα. Κάτι που έως τώρα προσπαθεί να αποφύγει η κυβέρνηση.
- Θα σταματήσουν οι διευκολύνσεις των επιχειρήσεων και νοικοκυριών προς τις τράπεζες, την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση, οι οφειλέτες θα κληθούν να πληρώνουν διπλές δόσεις: την τρέχουσα, συν τις παλαιές πληρωμές που έχουν μεταφερθεί-μετατεθεί..
- Οι γραφειοκράτες των δανειστών θα επανέλθουν για πιο αυστηρούς ελέγχους αναφορικά με την ελληνική οικονομία, αλλά και ορισμένα επαγγέλματα που ακόμη θεωρούνται «κλειστά» (ταξί, δικηγορικές εταιρείες, φαρμακεία κ.α.). Ο αυστηρότερος έλεγχος συνεπάγεται πίεση στα εισοδήματα.
- Τα νέα «κόκκινα» δάνεια της καραντίνας θα αποκαλυφθούν καθώς θα σταματήσει το πρόγραμμα «Γέφυρα» όπου το δημόσιο στηρίζει μέρος της δόσης… Παράλληλα, θα ενταθούν οι πλειστηριασμοί αφού καταργήθηκα το προστατευτικό πλαίσιο του νόμου Κατσέλη (ο νέος νόμος ισχύει από 1/1/2021).
- Μέσα στην πανδημία το χρέος φαίνεται ότι θα εκτοξευτεί στο 210% ενός συρρικνωμένου, στα 167 δις, ΑΕΠ (ύφεση πάνω από 10% φέτος). Και η χώρα έχει δεσμευτεί για πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022 προκειμένου να πληρώνονται οι τόκοι, χωρίς να αυξάνεται ο δανεισμός. Αλλά, αν φέτος η χώρα καταγράψει έλλειμμα 9% του ΑΕΠ (λόγω πανδημίας, αλλά όχι μόνο…), κάτι που μοιάζει ως πολύ πιθανή εξέλιξη, για να επιτευχθεί πλεόνασμα 3,5% (μια διαδρομή 12,5 μονάδων ΑΕΠ), σημαίνει ότι πρέπει να «μαζέψει» (ή να μην δαπανήσει) έως 20 δις ευρώ. Με δεδομένο όμως ότι ο ιός θα παραμένει ως απειλή (άρα θα απαιτούνται δημόσιες δαπάνες, τουλάχιστον για την υγεία) ενώ, από την άλλη, η όποια αναθέρμανση της οικονομίας δεν μπορεί να αποδώσει πάνω από 6-10 δις ευρώ νέων φορολογικών εσόδων, γεννάται το ερώτημα από πού θα προκύψουν τα επιπλέον 10 δις που θα χρειαστούν ενόσω παραμένει ο στόχος για τα πλεονάσματα; Προφανώς από πρόσθετη φορολογία…
- Ο τουρισμός θα επανέλθει, αν και κάπως διστακτικά, το 2021, αλλά πολύ δύσκολα η χώρα θα επιτύχει το ρεκόρ των 33 εκ. επισκεπτών του 2019. Παράλληλα, πολλά ξενοδοχεία και τουριστικές μονάδες θα βρίσκονται στο «κόκκινο» ή θα έχουν αλλάξει χέρια καθώς υπέστησαν σημαντικές ζημιές τα τελευταίο χρόνο και υπάρχουν «κόκκινα» δάνεια.
- Μέσα στο 20121 θα ψηφιστεί το κεφαλαιοποιητικό σύστημα στην επικουρική ασφάλιση, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από1/1/2022. Αυτό σημαίνει ότι χρόνο με τον χρόνο θα μειωθούν τα έσοδα (εισφορές) για την καταβολή των παλαιών συντάξεων (καθώς οι εισφορές των νέων εργαζομένων θα πηγαίνουν σε άλλον-ατομικό λογαριασμό). Από την άλλη η κυβερνητική πρόθεση για κάλυψη των ελλειμμάτων του επικουρικού από τον «κουμπαρά» του ΑΚΑΓΕ δεν φαίνεται να είναι μια επαρκής δέσμευση. Και αυτό γιατί και ο ΕΦΚΑ (κύριες συντάξεις) ήδη έχει ελλείμματα λόγω καραντίνας, περιορισμού του όγκου της απασχόλησης και μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών.
Advertisements
