Νέα δεδομένα για τις κληρονομιές φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης καθαρίζοντας το οποίο σχετικά με την «πορεία» των περιουσιών όταν δεν υπάρχει διαθήκη.
Νέες ρυθμίσεις στην εξ αδιαθέτου διαδοχή φέρνουν ουσιαστικές αλλαγές για σύμφωνο συμβίωσης, ελεύθερες ενώσεις και φροντιστές ηλικιωμένων.
Μια ριζική αλλαγή στο κληρονομικό δίκαιο βρίσκεται προ των πυλών, με το υπουργείο Δικαιοσύνης να ετοιμάζει νέο νομοσχέδιο που στοχεύει στην ενίσχυση της νομικής διαφάνειας και ασφάλειας δικαίου σε ένα πεδίο που επηρεάζει το σύνολο των πολιτών. Οι αλλαγές αναμένεται να οριστικοποιηθούν εντός Ιουνίου και αποτελούν τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση στον τομέα αυτό εδώ και σχεδόν 80 χρόνια.
Η αναθεώρηση του κληρονομικού δικαίου επιδιώκει να ανταποκριθεί στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, ενσωματώνοντας εξελίξεις όπως το σύμφωνο συμβίωσης, οι ελεύθερες ενώσεις και η φροντίδα ηλικιωμένων, που έως σήμερα είτε αγνοούνταν είτε καλύπτονταν με ελλιπές ή ασαφές νομικό πλαίσιο.
Τι αλλάζει στην εξ αδιαθέτου διαδοχή
Στην καρδιά του νέου νομοσχεδίου βρίσκεται η αναμόρφωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής, της διαδικασίας κατά την οποία η κληρονομιά μεταβιβάζεται όταν δεν υπάρχει διαθήκη. Οι προτεινόμενες διατάξεις αναμένεται να καθορίσουν με σαφήνεια ποιοι θεωρούνται δικαιούχοι και υπό ποιες προϋποθέσεις.
1. Σύμφωνο συμβίωσης: Ίσα δικαιώματα με τον σύζυγο
Για πρώτη φορά, ο σύντροφος σε σύμφωνο συμβίωσης εξομοιώνεται πλήρως με τον σύζυγο, αποκτώντας ίσα κληρονομικά δικαιώματα όταν δεν υπάρχει διαθήκη. Η πρόβλεψη αυτή έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό νομικό κενό και να ενισχύσει τη νομική ισότητα και την καθαρότητα στους κανόνες διαδοχής.
2. Ελεύθερες ενώσεις: Νέα νομικά θεμέλια
Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη διερεύνηση των δικαιωμάτων των συντρόφων σε ελεύθερες ενώσεις, ανεξαρτήτως φύλου και χωρίς σύμφωνο ή γάμο. Προβλέπονται περιορισμένα και προσωρινά δικαιώματα, όπως η παραμονή στην κοινή κατοικία ή η χρήση του οικιακού εξοπλισμού. Οι ρυθμίσεις στοχεύουν στην αποτροπή νομικών αιφνιδιασμών και κοινωνικών αποκλεισμών, διατηρώντας ωστόσο την αναγκαία νομική ισορροπία.
3. Φροντιστές ηλικιωμένων: Ηθική και νομική αναγνώριση
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αναγνώριση δικαιωμάτων σε φροντιστές ηλικιωμένων. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει αποδεδειγμένη και άμισθη φροντίδα, εξετάζεται η δυνατότητα απονομής ηθικής ανταμοιβής μέσω της κληρονομικής διαδικασίας. Η διάταξη αυτή ανοίγει έναν νέο δρόμο στο δίκαιο ανταπόδοσης, ενώ ταυτόχρονα προβλέπεται αυστηρό πλαίσιο για την αποτροπή κατάχρησης και μελλοντικών νομικών διενέξεων.
Νέο Κληρονομικό Δίκαιο για τη σύγχρονη κοινωνία
Οι επικείμενες αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς τη νομική σαφήνεια, την ισότητα και τη διαφάνεια. Το νέο πλαίσιο φιλοδοξεί να εναρμονίσει την έννομη τάξη με τις κοινωνικές εξελίξεις, ενισχύοντας τη δικαιοσύνη και την προστασία των πολιτών, ιδίως σε ζητήματα που αγγίζουν τη ζωή, την οικογένεια και την προσωπική φροντίδα.
Το τελικό σχέδιο νόμου αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στον Ιούνιο, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στο δίκαιο της κληρονομιάς στην Ελλάδα.
