Αναδρομικά 11 µηνών και πολλών ταχυτήτων έρχονται για τους συνταξιούχους, είτε έχουν ασκήσει αγωγές είτε όχι, µετά την απόφαση – σταθµό του ΣτΕ. Η κυβέρνηση ετοιµάζεται να δώσει οριζόντια λύση στο µείζον ζήτηµα και εξετάζει εναλλακτικά σχέδια εξόφλησης των οφειλόµενων αντισυνταγµατικών περικοπών για την περίοδο Ιούλιος 2015 – Μάιος 2016, στο φόντο µιας δύσκολης δηµοσιονοµικά χρονιάς. Ο προσανατολισµός φαίνεται να κλίνει σε αυτήν τη φάση προς τις ετήσιες δόσεις, ενώ σκέψεις υπάρχουν και για εναλλακτικές λύσεις εφάπαξ αποπληρωµής µε «έκπτωση».
Κρίσιµος κρίκος της αλυσίδας είναι η επικείµενη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αναµένεται σύντοµα να λύσει τον γρίφο για τα αναδροµικά των συνταξιούχων του ∆ηµοσίου. Προς το παρόν, στο τραπέζι βρίσκονται και συνεκτιµώνται όλες οι προεκτάσεις της βαρυσήµαντης απόφασης του ΣτΕ, σε συνάρτηση µε τις αντοχές του κρατικού προϋπολογισµού. Εξετάζονται διάφορα σενάρια και δύο από τα επικρατέστερα προβλέπουν:
- Αποπληρωµή των οφειλόµενων ποσών σε ετήσιες δόσεις, για να µην προκύψει εκτροχιασµός των δηµοσίων οικονοµικών. Εξετάζεται το πλήθος των ετήσιων δόσεων να φτάνει σε βάθος έως 5 ετών και να εξαρτάται από το ύψος των δικαιούµενων αναδροµικών. Για παράδειγµα, οι υψηλοσυνταξιούχοι, που είχαν συντάξεις άνω των 1.000 ή 1.300 ευρώ το 2012, θα µπορούσαν να εξοφληθούν σε έως 5 ετήσιες δόσεις. Τις λιγότερες δόσεις θα έχουν όσοι διεκδικούν µικρά ποσά, για παράδειγµα χαµηλοσυνταξιούχοι που έχασαν µόνο τα ∆ώρα των 800 ευρώ. Με βάση αυτό το σενάριο, οι συνταξιούχοι θα λαµβάνουν 12 συντάξεις τον χρόνο συν ένα 13ο ποσό για τα αναδροµικά.
- ∆υνατότητα αποπληρωµής των αναδροµικών εφάπαξ για συνταξιούχους που θα επιλέξουν την εφάπαξ αποπληρωµή αντί των δόσεων, αλλά µε έκπτωση στο ποσό, για παράδειγµα 10% έως 20%. Με βάση αυτό το σενάριο, υπάρχουν σκέψεις να δοθεί εναλλακτική οδός σε δικαιούχους συνταξιούχους, ώστε να εισπράξουν τα αναδροµικά τους εφάπαξ (ή ενδεχοµένως σε λιγότερες δόσεις) εφόσον το επιθυµούν, αποδεχόµενοι ένα «πέναλτι» στο συνολικό ποσό, το οποίο θα µπορούσε, για παράδειγµα, να κυµαίνεται στο 10% µε 20%.
Ολα τα σενάρια πρέπει να συνεκτιµηθούν µε βάση τις αντοχές του κρατικού προϋπολογισµού πριν «κλειδώσει» η ρύθµιση, σε µια χρονιά που οι «τρύπες» στα έσοδα και τα ελλείµµατα διευρύνονται λόγω πανδηµίας. Αυτό που έχει «κλειδώσει» είναι η πρόθεση τα αναδροµικά να επιστραφούν σε όλους, είτε έχουν ασκήσει αγωγή είτε όχι, για να υπάρξει ισονοµία και για να αποφευχθεί νέο µπαράζ προσφυγών. Μετά την απόφαση του ΣτΕ επί της πιλοτικής δίκης που προκάλεσε ο ΕΦΚΑ, είναι σαφές πως τα αναδροµικά του 11µήνου µπορούν να τα διεκδικήσουν όλοι οι συνταξιούχοι, ενώ υπάρχει ακόµη χρόνος για ένδικα µέσα.
Τα πλήρη κείµενα των αποφάσεων του ΣτΕ έχουν µπει στο µικροσκόπιο των συναρµόδιων νοµικών υπηρεσιών. Ο µέχρι στιγµής λογαριασµός φαίνεται πως αγγίζει τα 3 δισ. ευρώ µεικτά και αφορά σε 2 εκατοµµύρια συνταξιούχους. Και αυτό καθώς το δικαστικό θρίλερ έλαβε τέλος για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τοµέα, όχι όµως και για τους δηµοσίους υπαλλήλους. Για τις συντάξεις ∆ηµοσίου αρµόδιο δικαστήριο είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώπιον του οποίου εκκρεµούν αντίστοιχες αγωγές.
Πληροφορίες αναφέρουν πως σύντοµα αναµένεται απόφαση, ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο και για τις περίπου 500.000 συντάξεις του ∆ηµοσίου. ∆εν αποκλείεται η νοµοθετική ρύθµιση να έρθει µετά την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ώστε η οριζόντια λύση να αφορά και τα 2,5 εκατοµµύρια των παλαιών συνταξιούχων. Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, έχει σκιαγραφήσει τρεις βασικούς άξονες: η κυβέρνηση θα σεβαστεί την απόφαση του ΣτΕ, θέλει να κινηθεί σε ένα περιβάλλον χρηστής διοίκησης και ο τρόπος που θα καταβληθούν τα αναδροµικά θα είναι στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικών αντοχών της χώρας.
Οι συνταξιούχοι διεκδικούν ποσά που κυµαίνονται από 660 ευρώ έως και πάνω από 7.000 ευρώ, από τις µειώσεις των νόµων 4051 και 4093 του 2012. Τα αναδροµικά µπορούν να αγγίξουν ή να ξεπεράσουν ακόµη και τα 10.000 ευρώ για τις πολύ υψηλές συντάξεις ή τις διπλές κύριες συντάξεις. Αντίθετα, τα ελάχιστα προκύπτουν για συνταξιούχους του πρ. ΟΓΑ που έχασαν µόνο τα ∆ώρα.
Mπαίνει σε τροχιά ο «Ατλας» για σύνταξη µε ένα κλικ
Το µεγάλο εγχείρηµα «σύνταξη µε ένα κλικ» έβαλε σε τροχιά το υπουργείο Εργασίας, εγκαινιάζοντας πριν από λίγα 24ωρα την ψηφιακή απονοµή σύνταξης «Ατλας», παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η νέα υπηρεσία αυτοµατοποιεί όλη τη διαδικασία από το στάδιο της αίτησης έως την κοινοποίηση στον δικαιούχο. Στην πρώτη φάση εντάσσονται δύο κατηγορίες κύριων συντάξεων: οι συντάξεις γήρατος των αγροτών (πρ. ΟΓΑ) χωρίς διαδοχική ασφάλιση και οι µεταβιβάσεις σύνταξης λόγω θανάτου συνταξιούχου. Σύµφωνα µε τον προγραµµατισµό, έως το τέλος του 2020 θα ενταχθούν στην πιλοτική λειτουργία της ψηφιακής απονοµής οι συντάξεις αναπηρίας και οι συντάξεις γήρατος των υγειονοµικών. Τον Απρίλιο του 2021 ξεκινά η πιλοτική λειτουργία για τις συντάξεις γήρατος µισθωτών (τ. ΙΚΑ), ∆ηµοσίου και µηχανικών (τ. ΤΣΜΕ∆Ε), ενώ τον Ιούλιο του 2021 εντάσσονται οι συντάξεις γήρατος ελευθέρων επαγγελµατιών (τ. ΟΑΕΕ), νοµικών (τ. ΤΑΝ) και δηµοσιογράφων.
Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Γιάννης Βρούτσης, έκανε λόγο για «άλµα στο µέλλον», εξηγώντας πως στην πρώτη φάση θα απονέµονται µε το αυτοµατοποιηµένο σύστηµα κατά µέσο όρο 4.000 συντάξεις τον µήνα και θα καλύπτεται το 40% των νέων συνταξιοδοτικών αιτηµάτων. Στόχος είναι να απονέµεται στο τέλος του 2021 ψηφιακά το 80%-85% των συντάξεων.
Ο αρµόδιος υπουργός έκανε λόγο για µια πλήρως αυτοµατοποιηµένη διαδικασία, που ολοκληρώνεται σε λίγα λεπτά από τη στιγµή της αίτησης και εξαλείφει την πολυετή αναµονή, ενώ δεν απαιτεί προσκόµιση δικαιολογητικών, καθώς το νέο σύστηµα διασυνδέεται ηλεκτρονικά µε άλλες κρατικές υπηρεσίες, όπως ληξιαρχεία, δηµοτολόγια κ.ά. Το µεγάλο στοίχηµα της επόµενης µέρας είναι η ψηφιοποίηση του χρόνου ασφάλισης για κάθε ασφαλισµένο, στοιχείο απαραίτητο για τον υπολογισµό της σύνταξης, όπως και η εκκαθάριση των εκκρεµών συντάξεων
